
۱۲- صرف فعل هستن در زمان حال در ترکی استانبولی، مثبت و منفی
وقتی پیام جمله درباره وجود یا بروز یک ویژگی در اسم است اسم نقش گزاره را دارد. در این حالت با گرفتن پسوندهایی که نامشان ek-eylem یا پسوند- فعل است این حالات بیان میشود. این پسوندها در ترکی کاربرد زیادی دارند. برای مثال میخواهیم بگویم «خوبم» در این جمله «م» پسوند- فعل است. در زبان ترکی نیز بهصورت iyi-yim بیان میشود که -yim پسوند- فعل است.
شخص | آخرین حرف صدادار کلمه کلمه | |||
---|---|---|---|---|
a- ı | e- i | o- u | ö- ü | |
ben | (y)ım | (y)im | (y)ım | (y)üm |
sen | sın | sin | sın | sün |
o | – | – | – | – |
biz | (y)ız | (y)iz | (y)ız | (y)üz |
siz | sınız | siniz | sınız | sünüz |
onlar | (lar) | (ler) | (lar) | (ler) |
Ben doktorum. | من دکتر هستم/ من دکترم |
Sen doktorsun. | تو دکتر هستی/ تو دکتری |
O doktor. | او دکتر هست/ او دکتره |
Biz doktoruz. | ما دکتر هستیم/ ما دکتریم |
Siz doktorsunuz. | شما دکتر هستید/ شما دکترید |
Onlar doktorlar. | آنها دکتر هستند/ آنها دکترند |
a-ı | e-i | o-u | ö-ü | |
---|---|---|---|---|
ben | hasta-y-ım | iyi-y-im | yorgun-um | üzgün-üm |
sen | hasta-sın | iyi-sin | yorgun-sun | üzgün-sün |
o | hasta | iyi | yorgun | üzgün |
biz | hasta-y-ız | iyi-y-iz | yorgun-uz | üzgün-üz |
siz | hasta-sınız | iyi-siniz | yorgun-sunuz | üzgün-sünüz |
onlar | hasta-lar | iyi-ler | yorgun-lar | üzgün-ler |
نکته 1: در اول شخص مفرد و جمع اگر کلمه به مصوت ختم شود حرف y میانجی اضافه میشود. مانند حالتی که اسم پسوند حالت جایگاهی (-de) بگیرد.
iyi-y-im. | خوبم |
Hasta-y-ım. | مریضم |
Hasta-y-ız. | مریض هستیم |
Mutlu-y-um. | خوشحالم |
Odada-y-ız. | در اتاق هستیم |
نکته 2: شناسهی سوم شخص جمع (-lar/-ler) در جملات مثبت فقط در حالتی که نهاد انسان باشد میآید. در این حالت هم اگر ضمایر onlar ، bunlar ، şunlar در جمله بهکار رود معمولاً استفاده نمیشود.
Onlar öğrenci. | آنها دانشآموز هستند |
Onlar evde. | آنها در خانه هستند |
Evdeler. | در خانه هستند |
Mehmet ve Aslı işteler. | محمد و آسلی سر کار هستند |
Ben zayıfım. | من لاغرم |
Ben yakışıklıyım. | من خوش تیپم |
Sen zayıfsın. | تو لاغری |
Sen yorgunsun. | تو خسته ای |
O evli. | او متاهل است |
Biz evliyiz. | ما متاهل هستیم |
Biz mutluyuz. | ما خوشحال هستیم |
Siz zenginsiniz. | شما ثروتمند هستید |
Siz açsınız. | شما گرسنه هستید |
Onlar evli. / onlar evliler. | آنها متاهل هستند |
Onlar Türk. | آنها ترک هستند |
برای سوم شخص مفرد و سوم شخص جمع از شناسه های زیر نیز استفاده میشود.
O | -dır/-dir/-dur/-dür |
Onlar | -dırlar/-dirler/-durlar/-dürler |
Bu ne? | این چیست؟ |
Bu nedir? | این چیست؟ |
حالت منفی: با کلمهی değil به معنای «نیست» ساخته میشود.
شناسه+değil
değilim | نیستم |
değilsin | نیستی |
değil | نیست |
değiliz | نیستیم |
değilsiniz | نیستید |
değil(ler) | نیستند |
Ben öğrenci değilim. | من دانشآموز نیستم |
Sen öğrenci değilsin. | تو دانشآموز نیستی |
O öğrenci değil. | او دانشآموز نیست |
Biz öğrenci değiliz. | ما دانشآموز نیستیم |
Siz öğrenci değilsiniz. | شما دانشآموز نیستید |
Onlar öğrenci değil(ler). | آنها دانشآموز نیستند |
خودآزمایی:
گزینه صحیح را انتخاب کنید.
آموزش ترکی استانبولی، حسین ساعدی، حسن پورقدری
دیکشنری ترکی استانبولی فارسی دالگا
پیج اینستاگرام: hasan.purgadri