پسوند مصدر در ترکی mak و mek است. افعالی که آخرین مصوت آنها پسین (a- ı- o- u) است پسوند mak و افعالی که آخرین مصوت آنها پیشین (e- i- ö- ü) است پسوند mek میگیرند. فعل بدون پسوند مصدری فعل امر دوم شخص مفرد است.
با کلمههای پرسشی یا با پسوند پرسشی با توجه مصوت آخر ساخته میشود پسوند پرسشی بعد از اسم و قبل از شناسه قرار میگیرد. در اول شخص مفرد و جمع حرف y بین پسوند و شناسه قرار میگیرد. انتخاب پسوند پرسشی و شناسه طبق قانون هماهنگی مصوتها مطابق جدول زیر خواهد بود. جمله اگر با کلمهی پرسشی سؤالی شود، کلمهی پرسشی جای اسم مورد سؤال قرار میگیرد.
وقتی پیام جمله درباره وجود یا بروز یک ویژگی در اسم است اسم نقش گزاره را دارد. در این حالت با گرفتن پسوندهایی که نامشان ek-eylem یا پسوند- فعل است این حالات بیان میشود. این پسوندها در ترکی کاربرد زیادی دارند. برای مثال میخواهیم بگویم «خوبم» در این جمله «م» پسوند- فعل است. در زبان ترکی نیز بهصورت iyi-yim بیان میشود که -yim پسوند- فعل است.
۱۱- روزها و ماهها و فصلها در ترکی استانبولی günler روزها pazartesi دوشنبه salı سه شنبه çarşamba چهارشنبه perşembe پنجشنبه cuma جمعه cumartesi شنبه pazar یکشنبه mevsimler فصلها İlkbahar بهار Yaz
جملاتی با معنای «وجود داشتن، قرار داشتن، موجود بودن، حضور داشتن» در زبان فارسی معمولا با صرف فعل «هستن» ساخته میشود. در زبان ترکی با استفاده از کلمههای var و yok ساخته میشود.
Var : هست/ موجود است/ وجود دارد
yok : نیست/ موجود نیست/ وجود ندارد
اگر آخرین حرف صدادار کلمه یکی از حروف (a- ı- o- u) باشد به شکل da- می آید.
اگر آخرین حرف صدادار کلمه یکی از حروف (e- i- ö- ü) باشد به شکل de- می آید.
اگر آخرین حرف صدادار کلمه یکی از حروف (a- ı- o- u) باشد با پسوند -lar جمع بسته میشود.
اگر آخرین حرف صدادار کلمه یکی از حروف (e- i- ö- ü) باشد با پسوند -ler جمع بسته میشود.
در زبان فارسی با استفاده از لحن حالت پرسشی به کلمه میدهیم در ترکی علاوه بر لحن برای پرسشی کردن اسم قبل از خود از پسوند پرسشی نیز استفاده میشود. جملههایی که با این پسوند پرسشی میشود جواب «بله evet، خیر hayır» دارند. این پسوند بعد از هر کلمهای بیاید آن را سوالی میکند. پسوند پرسشی از پسوندهای چهار حالته است. از جدول زیر برای پسوندهای چهار حالته استفاده میشود.
جملات اسمی با است و نیست در زبان ترکی استانبولی:
برای مثال میخواهیم بگوییم «کلاس خالی است». در ترکی کلمهای معادل «است» وجود ندارد بلکه با آوردن «کلاس» در ابتدای جمله و سپس «خالی» این جمله ساخته میشود. حالت منفی با değil به معنای «نیست» ساخته میشود.
صفت های پرکاربرد ترکی استانبولی (Sık kullanılan sıfatlar)
۴- اعداد(Sayılar) در ترکی استانبولی
۳- ضمایراشاره (işaret zamirleri) ضمیر bu برای اشاره به نزدیک، ضمیر o برای اشاره به دور و ضمیر şu برای اشاره به حالت بین این دو به کار میرود. مفرد
ضمایر شخصی (kişi adılları) در ترکی استانبولی
۱- الفبای ترکی استانبولی(Türkçe alfabe) معنی مثال معادل نام حرف حرف مادر anne آ a A a پدر baba ب be B b شیشه cam ج ce C c کیف